Pensioen voor ondernemers?

De afkorting ZZP, zelfstandige zonder personeel is al wat langer een gebruikelijke term. Soms wordt er schamper gesproken over zelfstandige zonder pensioen. Al lijkt dat wat negatief, in de meeste gevallen zit er zeker een kern van waarheid in. De meeste werknemers bouwen via hun werkgever bijna ongemerkt een fatsoenlijk pensioen op. Voor zelfstandigen ligt dat vaak anders. Bij de plannen voor de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) kwam naar voren dat slechts 10% van de zelfstandigen premies in een lijfrente of bankspaarproduct inlegt. De gemiddelde inleg van deze groep is vier tot vijf procent van de winst, terwijl de gemiddelde premie-inleg van werknemers al gauw drie keer zoveel is! 

Het is schrijnend dat veel ondernemers afkoersen op een hele magere oudedag. Natuurlijk zijn er ook de nodige uitzonderingen. Als je veel geld erft of als je via voormalige werkgevers al iets moois hebt opgebouwd, hoef je niet veel opzij te leggen. Daarnaast zijn er meerdere manieren om een potje voor later op te bouwen. Zo helpt het aflossen van de hypotheek al enorm om lagere woonlasten te creëren. Ondanks de nodige alternatieven ziet het er naar uit dat de pensioengaten van menig zelfstandige aanzienlijk is. Twee fenomenen dragen hieraan bij; als je jong bent, heb je andere prioriteiten en wil je geld vrijhouden voor bijvoorbeeld  je woning en inrichting. Als je op gevorderde leeftijd bent, kom je er meestal pas achter hoeveel geld je nodig hebt voor een adequaat pensioen en ben je voor een deel al te laat, dat motiveert ook niet altijd om in actie te komen. 

Als belastingadviseur probeer ik ondernemers bewust te maken van hun pensioensituatie en stimuleer ik regelmatig om in actie te komen. In veel gevallen is een riant pensioen niet meer haalbaar, maar een bescheiden pensioen naast de AOW is natuurlijk veel beter dan helemaal geen pensioen.

Zeker als de pensioenrechten nog klein zijn, is opbouw fiscaal aantrekkelijk. De premie voor een bankspaarproduct of lijfrente is aftrekbaar, terwijl de kans groot is dat je later beduidend minder betaalt over de uitkeringen. Een eerste stap is om te kijken wat je tot dusverre hebt opgebouwd, bijvoorbeeld via www.mijnpensioenoverzicht.nl.  Dan kun je kijken hoeveel geld je maandelijks kunt missen. Als dat bedrag erg klein is terwijl een pensioen ook hard nodig is, kan het raadzaam zijn om te kijken hoe je het huidige inkomen beter verdeelt tussen consumptie nu en zorgen voor later.

Lange financiële staart van corona

Na ruim 1.000 dagen lijkt de omvang van de coronabesmettingen in Europa wel onder controle, maar op veel gebieden laat het virus nog jaren sporen na. De belastingdienst is ondernemers in verband met de lockdowns en exploitatieproblemen tegemoetgekomen. Dit gebeurde met de mogelijkheid om belastingschulden eerst te bevriezen en later in termijnen terug te betalen. In oktober 2022 moesten de eerste bedragen worden terugbetaald. Hoe staat het hiermee? 

Voorlichting van de belastingdienst over het Corona-uitstel in de Kuip

De aflossingstermijnen zijn ingegaan

Oorspronkelijk hebben 400.000 ondernemers van de uitstelmogelijkheid gebruik gemaakt, maar bij nader inzien werd niet iedereen in dezelfde mate getroffen en konden veel bedrijven alsnog hun schuld betalen. Uiteindelijk bleven 271.000 ondernemers over met een gezamenlijke schuld van 19 miljard euro. Deze ondernemers hebben een beschikking gehad voor welke schulden het uitstel geldt met een specificatie hoe deze schuld in 60 maanden terugbetaald moet worden. Aanvullend hierop komt er elk kwartaal een nieuw schuldoverzicht en per halfjaar ook een overzicht van het bedrag aan invorderingsrente. 

Het uitstel kostte in eerste instantie bijna niets, omdat de invorderingsrente slechts 0,01% bedroeg. In stappen gaat deze rente omhoog van 1% vanaf 1 juli 2022 tot 4% in 2024. Het berekenen van rente is ook een aansporing om schulden zo mogelijk versneld af te lossen. Bij eerdere betalingen blijft het maandbedrag hetzelfde, maar betaal je minder termijnen en voorkom je dat de rente sterk oploopt.

Bij een volledig gebruik van de 60-maandentermijn is de totale rente 8,6% van het bedrag waarvoor uitstel is verleend. 

Een belangrijke voorwaarde voor het uitstel is dat nieuwe verplichtingen, zoals de betaling van loon- en omzetbelasting volledig worden nagekomen. Bij het niet tijdig nakomen van deze verplichtingen wordt de uitstelregeling ingetrokken en worden invorderingsmaatregelen genomen. 

Versoepelingen

Bij financiële problemen kan een betaalpauze worden aangevraagd van drie maanden. Deze pauze kan maar één keer worden aangevraagd en moet in een schriftelijk verzoek worden gemotiveerd. De termijnen die door de pauze ‘gemist’ worden, moeten ingelopen worden door hogere maandbetalingen. Hierdoor blijft de totale terugbetaalperiode nog steeds 60 maanden na oktober 2022. Daarnaast is het mogelijk in plaats van maandaflossingen te kiezen voor kwartaalaflossingen en ook dat moet gemotiveerd worden verzocht. 

De Tweede Kamer heeft de regeling nog wat aangepast, waardoor de vijfjaarstermijn tot zeven jaar kan worden verlengd. Deze verlenging wordt alleen toegekend als sprake is van een levensvatbaar bedrijf dat voldoende geld genereert om af te kunnen blijven lossen. Vanzelfsprekend kost dit uitstel ook weer extra rente.

De energierekening en de vele belastingen

 Plotselinge gebeurtenissen zoals corona en de inval in de Oekraïne leiden wereldwijd tot grote veranderingen en treffen consumenten hard in de portemonnee. Waar de Europese Centrale Bank jarenlang amechtig een gezonde inflatie probeerde aan te wakkeren, kookte de ‘inflatiepan’ razendsnel over. Zeker op het gebied van energie liepen de prijsstijgingen snel op en dan is het nog geen winter!

 Gas en elektra waren langdurig goedkoop en de overheid kon hier gebruik van maken door energie met meerdere heffingen en BTW te belasten. Nu de marktprijzen torenhoog zijn, wordt de belastingdruk gelukkig wat teruggeschroefd. Hoe zien de heffingen op energie eruit?

Op de afrekening van de energieleverancier betaal je apart voor de levering van energie en de netbeheerkosten, dus voor het transport van stroom en gas. Daarnaast betaal je zowel over stroom als gas de energiebelasting als de opslag duurzame energie. Vervolgens wordt een vermindering energiebelasting van het totaal afgetrokken. Deze vermindering is € 560. Voor een modaal huishouden bedragen de extra heffingen dan ongeveer 400 euro op jaarbasis. Over het verbruik en de heffingen moest tot 1 augustus nog eens 21% BTW worden betaald.

 Maatregelen voor lagere lasten

De broodnodige maatregelen vallen uiteen in maatregelen die voor iedereen gelden en toeslagen voor mensen met een lager inkomen. De algemene maatregelen zijn:

•        Verlaging van de energiebelasting van iets meer dan 11 cent per Kilowattuur (KWh) naar 4 cent per KWh;

•    Verhoging van de vermindering energiebelasting van 560 euro naar 785 euro per huishouden;

•        Verlaging van de BTW van 21% naar 9% voor elektriciteit en gas.

De bovenstaande maatregelen zouden voor een gemiddeld huishouden tot een voordeel van € 545 moeten leiden.

 Tegemoetkoming lagere inkomens

Voor huishoudens met een lager inkomen kunnen een energietoeslag van € 1.300 ontvangen via de gemeente (vaak de Sociale Dienst). Voorwaarde is dat er niet meer dan netto € 1.310,05 per maand wordt verdiend voor een alleenstaande en € 1.871,50 voor ‘samenwoners’. Mensen die al in beeld zijn bij de Sociale Dienst ontvangen deze toeslag automatisch. Andere mensen met een laag inkomen, zoals AOW’ers of zelfstandigen met geen of een heel beperkt aanvullend pensioen moeten zelf in actie komen en de uitkering bij de gemeente aanvragen. Omdat het een gemeentelijke regeling is, kunnen de rechten en voorwaarden van de energietoeslag variëren. Meestal wordt geen vermogenstoets gehanteerd, maar dat hoeft niet overal zo te zijn.